هر گونه مواد غذايي كه انسان مصرف ميكند، حاوي مقادير مختلف ريز مغذّي و درشت مغذّي است. اين مواد به قدري اهميت دارند كه نبود آنها در غذاي انسان باعث بروز مشكلات و در نهايت سوء تغذيه در افراد ميشود.
حال سوال اينجاست كه ريزمغذّيها و درشت مغذّيها چه نوع تركيباتي هستند و چه تفاوتي با هم دارند؟
در اين باره بايد گفت: درشت مغذّيها شامل كربوهيدراتها، چربيها و پروتئينها هستند كه به آنها مواد مغذي انرژيزا ميگويند، يعني از تجزيه آنها در بدن انرژي توليد ميشود و مقدار مصرف روزانه آنها بسيار زياد است.
بنابراين به دليل آن كه اين تركيبات به مقدار زياد در همه غذاها وجود دارند، ميتوانند با افزايش كالري منجر به بروز چاقي و عوارض ناشي از آن در مصرفكننده شوند. اما در مقابل ريزمغذّيها شامل ويتامينها و عناصر معدني هستند كه نقش ساختاري، ترميمي و كاتاليزوري دارند، ولي از تجزيه آنها در بدن انرژي حاصل نميشود و مقدار مصرف روزانه آنها در انواع غذاها در حد ميليگرم و در مواردي ميكروگرم است.
به معناي ديگر اگرچه ويتامينها نقش مهمي در متابوليسم انرژي دارند، اما خود مستقيما انرژيزا نيستند و در بدن انرژي توليد نميكنند، از اينرو چاقكننده نيستند اما اشتها را زياد ميكنند. خوب است بدانيد ويتامينها نيز داراي دو نوع محلول در آب و چربي هستند. جذب ويتامينهاي محلول در آب آسان است. اغلب اين ويتامينها در بدن ذخيره نميشوند. بنابراين بهتر است اين ويتامينها در غذاي روزانه حتما وجود داشته باشند. مازاد اين ويتامينها از طريق كليه دفع ميشود و ايجاد مسموميت نميكنند كه شامل ويتامينهاي گروهB و ويتامين C هستند.

در مقابل جذب ويتامينهاي محلول در چربي مشكل است. يعني اين ريزمغذّي لزوما بايد همراه درشت مغذي مصرف شود. بنابراين چنانچه در غذا چربي نباشد يا جذب چربيها توسط بدن مختل شود هضم و جذب اين دسته از ويتامينها نيز با مشكل روبهرو ميشود. ويتامينهاي محلول در چربي از راه ادرار دفع نميشوند و مصرف مقدار زياد اين ويتامينها ممكن است در بلندمدت در مصرفكننده مسموميت ايجاد كند كه شامل ويتامينهاي A ،D ،E وK است. گفتني است مصرف بيش از حد املاح معدني نيز ميتواند دردسرساز باشد.
توجه: امروزه 70 درصد مواد غذايي مورد استفاده انسانها محصولات كارخانهاي است. اين محصولات علاوه بر دارا بودن تركيبات شيميايي نظير: رنگدهندهها، نگهدارندهها و... از نظر ريزمغذّيها يعني ويتامينها و املاح معدني بسيار فقير بوده و در واقع بدون ارزش تغذيهاي هستند. اگرچه اين محصولات تا حدودي حاوي درشت مغذيهايي نظير چربيها و قندها هستند، ولي كاربرد نامناسب و مقدار زياد از حد آنها در اين نوع محصولات نه تنها منجر به افزايش كالري در مصرفكننده ميشود بلكه با خاصيت سيركنندگي كاذب فرد را نسبت به مصرف غذاهاي مغذي محروم ميكند به طوري كه افراد پس از زمان كوتاهي دچار سوءتغذيه ميشوند، بنابراين از مصرف زياد چنين محصولاتي جدا اجتناب كنيد.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.